Η κοιλιοκάκη ή αλλιώς δυσανεξία στη γλουτένη είναι μια διαταραχή του του λεπτού εντέρου, η οποία προκαλείται από την κατανάλωση της πρωτεΐνης των δημητριακών, δηλαδή της γλουτένης. Ουσιαστικά, πρόκειται για ένα αυτοάνοσο νόσημα, κατά το οποίο το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού αντιδρά στην κατανάλωηση γλουτένης και «επιτίθεται» στους ιστούς του.
Η γλουτένη είναι μια ουσία που βρίσκεται στο σιτάρι, στη σίκαλη, στο κριθάρι και στη βρώμη. Σε ανθρώπους με κοιλιοκάκη, η κατανάλωσή της προκαλεί καταστροφή του βλεννογόνου του εντέρου και με αυτό τον τρόπο δυσχεραίνεται η ολοκλήρωση της πέψης και η απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών από τον οργανισμό. Εκδηλώνεται με συμπτώματα όπως στομαχικές κράμπες, διάρροια και εντερικός μετεωρισμός. Συχνά συνοδεύεται με απώλεια βάρους στους ενήλικες, σημαντικά προβλήματα ανάπτυξης στα παιδιά, αναιμία και σε κάποιες περιπτώσεις με ασθένειες των οστών, δερματίτιδες, σακχαρώδη διαβήτη τύπου Ι και στειρότητα.
Το πλέον καθοριστικό μέτρο για την πρόληψη της πάθησης είναι η σωστή διατροφή και η επιλογή τροφίμων που που δεν έχουν γλουτένη (στο εμπόριο κυκλοφορούν τρόφιμα με την ένδειξη «ελεύθερα από γλουτένη»). Με αυτό τον τρόπο αποκαθίσταται η φυσιολογική λειτουργία του βλεννογόνου του εντέρου ενώ παράλληλα επιτυγχάνεται μια φυσιολογική πρόσληψη θρεπτικών στοιχείων.
"Ναι" & "Όχι" στη διατροφή
Δημητριακά
Ασφαλή: ρύζι, πατάτες, καλαμπόκι, κάστανα, χαρούπια, φαγόπυρο, κεχρί, σουσάμι, ταπιόκα, μανικάκα
Επικίνδυνα: πατατάκια τσιπς, νιφάδες καλαμποκιού, διογκωμένο ρύζι σε δημητριακά πρωνού, βρώμη, κουάκερ
Απαγορευμένα: σιτάρι και άμυλο σίτου, κριθάρι, σίκαλη, πλιγούρι και κουσκούς, μούσλι, δημητριακά πρωινού, ζυμαρικά, ζύμη, γλυκά και αλμυρά αρτοσκευάσματα
Λαχανικά
Ασφαλή: ωμά, κατεψυγμένα, σε λάδι ή κονσέρβα
Επικίνδυνα: έτοιμα φαγητά με πυκνωτικά μέσα
Απαγορευμένα: μείγματα λαχανικών με δημητριακά ή σιτάρι
Κρέατα
Ασφαλή: φρέσκα κρέατα, ψάρια (καπνιστά ή κατεψυγμένα), αυγά
Επικίνδυνα: κρέας σε φέτες και σε κονσέρβες, λουκάνικα, παστά, έτοιμες σάλτσες με βάση το κρέας, προπαρασκευασμένα γεύματα με κρέας
Απαγορευμένα: παναρισμένα κρέατα και ψάρια, μαγειρεμένα με αλεύρι, σουρίμι
Λίπη
Ασφαλή: όλα τα φυτικά έλαια, μαργαρίνη, βούτυρο, λαρδί, μαγειρικό λίπος
Επικίνδυνα: έτοιμες σάλτσες, κύβοι
Απαγορευμένα: μπεσαμέλ
Φρούτα
Ασφαλή: φρέσκα, κατεψυγμένα, αποξηραμένα, σε σιρόπι
Επικίνδυνα: σαχαρόπηκτα
Απαγορευμένα: ξηρά φρούτα με επικάλυψη αλεύρου
Γαλακτοκομικά
Ασφαλή: φρέσκο γάλα και τυρί, γιαούρτι, κρέμα
Επικίνδυνα: τετηγμένα τυριά, κρέμα σαντιγύ, τυριά σε φέτες ή με επικάλυψη μούχλας (μπρι), ροκφόρ, γιαούρτι με φρούτα
Απαγορευμένα: γιαούρτι με δημητριακά, βύνη, μπισκότα
Γλυκά
Ασφαλή: ζάχαρη, μέλι
Επικίνδυνα: άχνη ζάχαρης, σκόνη κακάο, κακαόμαζα, παγωτά επιδόρπια, γλειφιτζούρια, ορισμένα παγωτά
Απαγορευμένα: σοκολάτα με δημητριακά, μάφινς, κρέπες, κράκερς, μπάρες δημητριακών, cookies, bagels
Ποτά
Ασφαλή: αναψυκτικά, τσάι, καφές, αλκοολούχα (κρασί, σαμπάνια, γκράπα, μπράντι, ρούμι, τεκίλα)
Επικίνδυνα: σιρόπια για ποτά, μείγμα στιγμιαίας σοκολάτας, χυμοί φρούτων με ίνες
Απαγορευμένα: μπίρα, τζιν, στιγμιαίος καφές, καφές από κριθάρι
Διάφορα
Ασφαλή: βότανα, μπαχαρικά
Επικίνδυνα: καρυκεύμετα, μπέικιν πάουντερ, μαγιά (και μπύρας)
Απαγορευμένα: προζύμι
