Έχετε ποτέ αναρωτηθεί κατά πόσο οι μαέστροι πραγματικά επηρεάζουν τις ορχήστρες τους; Εκ πρώτης όψεως φαίνονται σημαντικοί. Εξάλλου στέκονται στη μέση της σκηνής και κυματίζουν τα χέρια τους. Αλλά όλοι οι μουσικοί έχουν μπροστά τους παρτιτούρες που τους υποδεικνύουν τι να παίξουν. Αν λοιπόν απομακρύνατε τον μαέστρο θα τα κατάφερνε μόνη της η ορχήστρα;
Μια νέα μελέτη φιλοδοξεί να απαντήσει σε αυτό το ερώτημα. Ο Γιάννης Αλοίμονος, από το Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ, και αρκετοί συνάδελφοί του συνέδραμαν ορχηστρικούς μουσικούς από τη Φεράρα της Ιταλίας.
Τοποθέτησαν ένα μικροσκοπικό υπέρυθρο φως στην άκρη του ραβδιού ενός μαέστρου. Επίσης τοποθέτησαν παρόμοια φώτα στα τόξα των βιολονιστών της ορχήστρας. Οι επιστήμονες στη συνέχεια περιέβαλαν την ορχήστρα με υπέρυθρες κάμερες.
Όταν ο μαέστρος κούνησε το ραβδί και οι βιολονίστες κούνησαν τα τόξα, τα κινούμενα φώτα σχημάτισαν μοτίβα στο χώρο, τα οποία απαθανάτισε η κάμερα. Στη συνέχεια με τη βοήθεια ηλεκτρονικών υπολογιστών τα μοτίβα αυτά αναλύθηκαν ως σήματα. Χρησιμοποιώντας μαθηματικές μεθόδους του βραβευμένου με Νόμπελ οικονομολόγου Clive Granger, ο Αλοίμονος και οι συνεργάτες του ανάλυσαν το κατά πόσο οι κινήσεις του μαέστρου ήταν συνδεδεμένες με εκείνες των βιολονιστών.
Οι επιστήμονες υπέθεσαν ότι αν η κίνηση του μαέστρου μπορούσε να προβλέψει τις κινήσεις των βιολονιστών τότε ξεκάθαρα ο μαέστρος είναι αυτός που καθοδηγεί τους μουσικούς. Όμως αν οι κινήσεις του μαέστρου δεν μπορούν να προβλέψουν την κίνηση όσων παίζουν βιολί τότε οι μουσικοί είναι αυτοί που έχουν τον έλεγχο για το ηχητικό αποτέλεσμα.
Ο κ. Αλοίμονος είπε πως η μελέτη βρήκε πως οι μαέστροι καθοδηγούσαν τους μουσικούς – η κίνηση των μαέστρων προέβλεπε την κίνηση των μουσικών παικτών, όχι το αντίστροφο.
Η μελέτη όμως βρήκε κάτι ακόμα. Οι ερευνητές έβαλαν δύο μαέστρους να ηγηθούν της ίδιας ορχήστρας. Ο ένας ήταν βετεράνος στο είδος και ο άλλος ερασιτέχνης.
Μουσικοί ειδικοί που παρακολούθησαν την παράσταση βρήκαν ανώτερη την εκδοχή υπό τον απολυταρχικό μαέστρο. Υπενθυμίζεται ότι αυτοί οι ειδικοί δεν γνώριζαν ποια εκδοχή έπαιζε υπό τις οδηγίες του βετεράνου και ποιοί υπό την καθοδήγηση του ερασιστέχνη. Το μόνο που άκουγαν ήταν η μουσική.
