Πολλές φορές ακούμε για “επιβάρυνση της ατμόσφαιρας”, για “τρύπα του όζοντος”, “αέρια του θερμοκηπίου” που καταστρέφουν την ατμόσφαιρα...
Τι είναι όμως τελικά η ατμόσφαιρα; Αυτή η τόσο πολύτιμη “ασπίδα” που κάνει τον πλανήτη μας τόσο μοναδικό;
Η ατμόσφαιρα της Γης μας είναι ένα στρώμα αερίων, κυρίως αζώτου (σε ποσοστό 78%) και οξυγόνου (σε ποσοστό 21%). Το αργόν, οι υδρατμοί από την εξάτμιση του νερού, διοξείδιο του άνθρακα και μεθάνιο είναι μερικά ακόμη από τα αέρια που υπάρχουν στη γήινη ατμόσφαιρα σε σαφώς μικρότερη αναλογία όμως.
Η ατμόσφαιρα προστατεύει τον πλανήτη μας από τις επιθέσεις αστεροειδών και άλλων σωμάτων που κυκλοφορούν με ιλιγγιώδεις ταχύτητες στο διάστημα αλλά και από την ηλιακή ακτινοβολία. Κρατά τις θερμοκρασίες της Γης σε ανεκτά για τα έμβια όντα επίπεδα, εν αντιθέσει με τις ακραίες θερμοκρασίες σε άλλους πλανήτες που δεν διαθέτουν ατμόσφαιρα.
Το ενδότερο στρώμα της “ασπίδας” αυτής, η τροπόσφαιρα εκτείνεται σε ύψος 10-15 χλμ από την επιφάνεια του εδάφους και σε αυτό το στρώμα σχηματίζονται κυρίως τα καιρικά φαινόμενα.
Το επόμενο στρώμα, η στρατόσφαιρα, είναι πιο ξηρό και λιγότερο πυκνό και εκτείνεται σε ύψος 50 περίπου χιλιομέτρων. Σε αυτά τα ύψη οι υπέρυθρες (UV) ακτινοβολίες του ήλιου διασπούν το οξυγόνο σχηματίζοντας το περίφημο στρώμα του όζοντος που προφυλάσσει τον πλανήτη μας από το να γίνει ένα απέραντο θερμοκήπιο από τις ηλιακές ακτίνες.
Τα τρία εξώτερα στρώματα που φτάνουν σε ύψη έως και 100 χιλιομέτρων είναι η μεσόσφαιρα, η θερμόσφαιρα και η ιονόσφαιρα.
Το βάρος κάθε ατμοσφαιρικού στρώματος αποτιμάται σε περίπου 5.100 κιλά. Από αυτά, το 75% περίπου του συνολικού βάρους βρίσκεται στα πρώτα 11 χιλιόμετρα από την επιφάνεια της Γης. Αυτά τα 11 χιλιόμετρα – η τροπόσφαιρα όπως προαναφέρθηκε- είναι το μοναδικό μέχρι σήμερα γνωστό σημείο σε ολόκληρο το Σύμπαν που μπορεί να φιλοξενήσει ζωή.
