Τόσο από την ευρωπαϊκή νομοθεσία, όσο και στα συντάγματα άλλων κρατών, το δικαίωμα του συναθροίζεσθαι, το δικαίωμα στις συγκεντρώσεις, δηλαδή, καλύπτεται υπό την ευρύτερη έννοια της προστασίας της ελευθερίας του λόγου και της γνώμης.
Ωστόσο, στα συντάγματα των περισσοτέρων χωρών υπάρχουν τα λεγόμενα “παραθυράκια” που δίνουν το δικαίωμα στις αρχές είτε να απαγορεύσουν εξαρχής κάποια συγκέντρωση διαμαρτυρίας, είτε να διαλύει με παρέμβαση της αστυνομίας τη συγκέντρωση εφόσον υπάρξουν έκτροπα ή απειλή για τη δημόσια ασφάλεια.
Ειδικότερα:
Στη Μεγάλη Βρετανία
Οποιαδήποτε ομάδα έχει το δικαίωμα να κάνει συγκέντρωση ή διαδήλωση για οποιοδήποτε ζήτημα χωρίς πρότερη άδεια από τις αστυνομικές αρχές. Απαραίτητη προϋπόθεση να μην μπλοκάρεται ολοσχερώς η κίνηση σε οποιοδήποτε δρόμο, να μην υπάρχει καμία πράξη βίας και να μην διαπράττεται έγκλημα κανενός βαθμού (πταίσμα, πλημμέλημα, κακούργημα). Η αστυνομία δεν έχει δικαίωμα να απαγορεύσει καμία δημόσια συνάθροιση.
Η αστυνομία έχει δικαίωμα να επιβάλλει περιοριστικούς όρους και όχι πλήρη απαγόρευση εφόσον υπάρχει “σοβαρή διαταραχή του δημόσιου βίου, καταστροφές δημόσιας ή ιδιωτικής περιουσίας ή σοβαρή διατάραξη της δημόσιας ζωής”.
Στη Γερμανία
Το άρθρο 8 του Γερμανικού Συντάγματος ορίζει ότι ο καθένας έχει δικαίωμα να διαδηλώνει ειρηνικά, εφόσον είναι άοπλος, χωρίς πρότερη ειδοποίηση ή άδεια από τις αρχές.
Ειδικότερα για τις διαδηλώσεις σε δημόσιους χώρους, Το παράρτημα 14.1 του άρθρου περί Συγκεντρώσεων ορίζει ότι σε περίπτωση τέτοια πρέπει να δηλώνεται ότι θα γίνει διαδήλωση 48 ώρες πριν την πραγματοποίηση της, κι επίσης να δηλώνεται σε ποιο δημόσιο χώρο θα γίνει η διαδήλωση και ποια θα είναι η φύση της (πορείας, καθιστική διαμαρτυρία κλπ). Επίσης πρέπει να δηλώνεται ποιος κάνει το κάλεσμα, ποιος είναι ο διοργανωτής. Οι αρχές έχουν δικαίωμα απαγόρευσης της συγκέντρωσης εφόσον: υπό τις δεδομένες εκείνη τη στιγμή συνθήκες και με στάθμιση του έννομου συμφέροντος όλων των εμπλεκόμενων πλευρών προκύπτει σοβαρή απειλή για τη δημόσια τάξη ή ασφάλεια.
Στη Γαλλία
Αν και δεν είναι θεσμισμένο με συνταγματική πρόβλεψη το δικαίωμα στη συγκέντρωση διαμαρτυρίας, στην πράξη επιτρέπονται εφόσον είναι ειρηνικές. Υπενθυμίζεται, πάντως, ότι πρόσφατα ο πρωθυπουργός της Γαλλίας απαγόρευσε διαδήλωση μουσουλμάνων κατά της αντι-ισλαμικής ταινίας “Η Αθωότητα των Μουσουλμάνων” και η απαγόρευση αυτή δεν μπορούσε να προσβληθεί νομικά από όποιον αντιτίθετο σε αυτή.
Στη Βόρεια Ιρλανδία
Δεν υπάρχει συνταγματική πρόβλεψη. Οι αρχές έχουν ανά πάσα στιγμή το δικαίωμα να απαγορεύσουν το δικαίωμα στη δημόσια, πολιτική διαδήλωση.
Στο Ισραήλ
Επίσης δεν υπάρχει συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα στις συγκεντρώσεις.
Στις ΗΠΑ
Το δικαίωμα στις δημόσιες διαδηλώσεις διαμαρτυρίες είναι συνταγματικά κατοχυρωμένο. Μάλιστα, η αστυνομία είναι υποχρεωμένη να ανέχεται ως ένα βαθμό ακόμη και “επιθετικές διαδηλώσεις” εφόσον αυτό περιορίζεται στο επίπεδο των συνθημάτων και δεν επεκτείνεται σε βίαιες πράξεις σε βάρος άλλων.
