Της Βίκης Βαμιεδάκη
Χειμερινός τουρισμός στην Ελλάδα, εναλλακτικές μορφές, επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου. Θα μου πείτε: «Το άλλο με τον Τοτό το ξέρεις»;
Η χώρα αυτή τα έχει όλα, μα πάντα τα πιο σημαντικά – αυτά που θα ταιριάξουν τα «όλα» και θα τα αναδείξουν – της λείπουν. Δεκαετίες τώρα πολιτικοί και επιχειρηματίες του τουρισμού μιλούν για την ανάπτυξη των εναλλακτικών μορφών. Βουνά, ραχούλες, χωριά, ποτάμια, λίμνες, σπήλαια, μοναστήρια, προϊόντα, δάση και σπουδαία μνημεία, ήθη, έθιμα και παραδόσεις, περιμένουν κάποιος να τα δει με προσοχή και να τα προβάλει. Η ελληνική περιφέρεια, παραμένει ανεκμετάλλευτη, σχεδόν στο περιθώριο. Τα πάμπολλα μικρά ξενοδοχεία και ξενώνες αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα βιωσιμότητας. Ολόκληρες περιοχές παραμένουν στην αφάνεια, μακριά από τα μάτια των επισκεπτών.
Ποιος είναι όμως εκείνος που πρώτος, πάνω από όλους θα έπρεπε να ενδιαφέρεται για αυτά; Μα, ποιος άλλος από τους ίδιους τους ανθρώπους της περιφέρειας. Τους ντόπιους κατοίκους, τους τοπικούς άρχοντες, τους δασκάλους στα σχολεία των μικρών πόλεων και των χωριών. Γιατί αν ο Δήμαρχος ενδιαφέρεται και έχει ως σημαία μόνο το όνομα της περιοχής του, δεν θα γίνει τίποτα. Κανέναν δεν ενδιαφέρει το brand «Άνω Κουκουβάουνες», ενδιαφέρει όμως πολλούς τουρίστες αν έχει τους καλύτερους βράχους για αναρρίχηση, τα απίστευτα σηματοδοτημένα μονοπάτια για περπάτημα, την ποιοτικότερη και πιο μυρωδάτη ρίγανη, το μοναδικό σε γεύση τυρί, το σπάνιο υδροβιότοπο και παραδοσιακά πανηγύρια και πόσα άλλα. Και βέβαια, αν οι τοπικοί άρχοντες δεν θυσιάσουν ψηφαλάκια, δεν θα κατέβουν ποτέ οι ταμπέλες με νέον και το ρέμα θα συνεχίσει να μπαζώνεται.
Γιατί αν ο μικρο-ξενοδόχος στις Άνω Κουκουβάουνες ξοδέψει όλα του τα λεφτά για τζακούζια στα μπάνια και κέντρο spa με θεραπείες από τσουκνίδες Βιετνάμ, φοβούμαι ότι και πάλι κανείς δεν θα ενδιαφερθεί. Γιατί ο κόσμος δεν θέλει άλλον ένα πέτρινο ξενώνα, με πολυτέλειες Four Seasons. Αναζητά το τοπικό, το αυθεντικό. Στη διακόσμηση, το στυλ, την ατμόσφαιρα, μα κυρίως στη φιλοξενία. Ψάχνει το αληθινό σπιτικό πρωινό με τα φρέσκα αβγά και τα προϊόντα απ’ τον κήπο και τις πίτες με την παραδοσιακή συνταγή.
Γιατί αν ο ταβερνιάρης εξακολουθεί να σερβίρει κρέατα καμένα στην ψησταριά (μπριζόλα, κοτόπουλο, σουβλάκι, όχι μόνο στα κάρβουνα αλλά κάρβουνο), χταποδάκι – ο Θεός να το κάνει ξυδάτο – και γκρικ σάλατ με άγευστες ντομάτες και λευκό τυρί αντί για φέτα, κανείς δεν θα φάει. Ότι φάγαμε, φάγαμε, πάνε αυτές οι εποχές. Ο σημερινός επισκέπτης αναζητά την γεύση. Θέλει να ανακαλύψει την ντόπια κουζίνα, να μάθει συνταγές, να απολαύσει την τοπική πρώτη ύλη, να μάθει την ιστορία των προϊόντων.
Γιατί αν οι ντόπιοι κάτοικοι ενδιαφέρονται μόνο να έρθουν τουρίστες, άλλοι μπας και βρει δουλειά ο γιος στην ταβέρνα και η κόρη στη ρεσεψιόν και άλλοι για να τα αρπάξουν απ’ τους τουρίστες πουλώντας κινέζικα κεντήματα, δεν θα γίνει τίποτα. Μην πω για εκείνους, που μόλις δουν κάποιον να κάνει κάτι καλό στον τουρισμό, τον πολεμούν μέχρι να τα παρατήσει - ειδικά αν είναι ξένος.
Ο τουρίστας του 21ου αιώνα έχει αλλάξει. Θέλει εμπειρίες, αναμνήσεις, αξέχαστες στιγμές και για να το πετύχει αυτό ξέρει και θέλει να γίνει μέρος της ζωής του τόπου που επισκέπτεται. Να τον εξερευνήσει και να γνωρίσει τους ανθρώπους. Να μάθει τις συνήθειες, τα έθιμα και τις παραδόσεις, να γευτεί.
Για χρόνια παραμυθιάζαμε τους τουρίστες με ψεύτικες εικόνες και διασκεδάσεις. Κατηγορούμε γερμανούς και άγγλους ότι πάνε μόνο από το ξενοδοχείο στην παραλία και πίσω. Πότε τους δείξαμε κάτι άλλο; Πότε τους δώσαμε την ευκαιρία να γευτούν την αληθινή Ελλάδα, αυτή που τώρα ερημώνει; Πότε ανοίξαμε με την καρδιά μας, τα σπίτια, τα χωριά μας να τους υποδεχτούμε, με τον τρόπο που υποδεχόμαστε τους δικούς μας φίλους. Με την απόλυτη εξάρτηση και βόλεψη μας από τους tour operator και τα φασόν πακέτα τους, το αποτέλεσμα είναι αυτό που ζούμε τώρα. Είμαστε από τους πιο φιλόξενους λαούς στον κόσμο. Αυτό δεν αμφισβητείται. Όμως στον τουρισμό και η φιλοξενία θέλει τον τρόπο της. Για να ζήσει ο επισκέπτης τον μύθο του στον κάθε τόπο, πρέπει εμείς να τον δημιουργήσουμε.
Δανείζομαι τη φράση καλής συναδέλφου και λέω ότι «η δημιουργία ενός μύθου για την Ελλάδα, δεν είναι απλά υπόθεση μόνο μιας καλοστημένης διαφήμισης. Δεν θα έχει κανένα απολύτως αποτέλεσμα. Ο τουρισμός δεν είναι απλά διαμονή, είναι τρόπος ζωής».
Υ.Σ.
Προς τους αγαπητούς Δημάρχους: Αλλάξτε τον τρόπο που επιλέγετε τους υπεύθυνους τουρισμού του Δήμου. Η καλή κόρη του ιατρού, ο μορφωμένος γιος του δημοτικού συμβούλου και όποιος άλλος εκλεκτός σας, πρέπει να διαθέτει τα εξής δυο προσόντα: Να γνωρίζει καλά και να αγαπά αληθινά τον τόπο του. Α, και να μην είναι το όνειρο του να μοιάσει ή να γίνει άλλος ένας αθηναίος...
