...από το Τμήμα Τεχνών Ήχου & Εικόνας του Ιονίου Πανεπιστημίου
Η διαδραστική τηλεόραση, γίνεται πραγματικότητα στην Ελλάδα. Ερευνητές με συντονιστή τον Δρ. Γιάννη Δεληγιάννη, μέλος ΔΕΠ στο Τμήμα Τεχνών Ήχου & Εικόνας του Ιονίου Πανεπιστημίου, με τη βοήθεια φοιτητών του Τμήματος δημιούργησαν τις απαραίτητες υποδομές και ανέπτυξαν πειραματικό περιεχόμενο, προκειμένου να δοκιμάσουν τη διαδραστική τηλεόραση του μέλλοντος στην πράξη, δηλαδή την μετεξέλιξη της παραδοσιακής τηλεόρασης που χρησιμοποιείται σήμερα.
Καθηγητές και φοιτητές, προκειμένου να επιτύχουν τους στόχους τους, συνδύασαν πολλαπλές υπάρχουσες τεχνολογίες και δημιούργησαν την απαραίτητη διαδικτυακή υποδομή αμφίδρομης μετάδοσης. Συνδύασαν σύγχρονα πρωτόκολλα ανταλλαγής δεδομένων (RTSP), προς και από πολλαπλούς αποδέκτες, κάτω από ένα κοινό περιβάλλον διεπαφής, το οποίο προσαρμόζεται ανάλογα με τις ανάγκες του περιεχομένου που προβάλλεται, παρέχοντας στον χρήστη πολλαπλές δυνατότητες για την κάλυψη της επικοινωνίας με το κέντρο μετάδοσης του προγράμματος.
Μέχρι πρότινος, μπορεί η μέθοδος μετάδοσης με τη χρήση του ψηφιακού σήματος να έχει αλλάξει και η πλειονότητα των δεκτών να ενσωματώνει την λεγόμενη «έξυπνη τηλεόραση - smart-TV», αλλά το περιεχόμενο που παράγεται και μεταδίδεται παραμένει το ίδιο, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να χαρακτηριστεί διαδραστικό.
Στη διαδραστική τηλεόραση, σε αντίθεση με τα παραδοσιακά μέσα, όπως η επίγεια και η καλωδιακή/δορυφορική τηλεόραση, ο θεατής μπορεί να επικοινωνήσει άμεσα και ουσιαστικά με τους παρουσιαστές, να δημιουργήσει συνεργατικά νέο περιεχόμενο, να αλλάξει τη ροή του προγράμματος, αλλά και να παρακολουθήσει πειραματικές ταινίες εξερευνώντας τις δυνατότητες που παρέχει το περιεχόμενο που αναπτύσσεται από νέους δημιουργούς και σκηνοθέτες διαδραστικών μέσων.
Όπως αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο συντονιστής της έρευνας, Δρ. Γιάννης Δεληγιάννης, «όταν παρουσιάσθηκε η πρώτη συσκευή τηλεόρασης στην αγορά, καθώς οι καταναλωτές δεν γνώριζαν τις λειτουργίες και δυνατότητες της, διαφημίστηκε ως "ραδιόφωνο με οθόνη το οποίο επιτρέπει στους ακροατές να παρακολουθούν τους μουσικούς κατά τη διάρκεια εκτέλεσης του έργου". Σήμερα, επίσης λανθασμένα, πολλοί διαφημίζουν τη μετάδοση και επιλογή του περιεχομένου μέσω διαδικτύου ως διαδραστική τηλεόραση. Όμως ή έρευνα μας αποδεικνύει έμπρακτα πως η διαδραστική τηλεόραση διαθέτει πολύ περισσότερες δυνατότητες και επιρροή από τα παραδοσιακά μέσα, καθώς συνδυάζει την αμεσότητα της επικοινωνίας και της διάδρασης, χαρακτηριστικά που αναγάγουν τη χρήση της σε συνεργατικό εργαλείο διασκέδασης και μάθησης, επιτρέποντας αμφίδρομη δημιουργία του τελικού περιεχομένου και γόνιμη κριτική στην πηγή του».
Σε επίπεδο περιεχομένου, μέχρι τώρα, υλοποιήθηκαν από το Τμήμα Τεχνών Ήχου & Εικόνας του Ιονίου Πανεπιστημίου, πειραματικές εκπομπές, προοριζόμενες για διαφορετικούς τύπους κοινού, ενώ μεταδόθηκε με επιτυχία πειραματική ταινία μικρού μήκους ειδικά σχεδιασμένη για διαδραστική τηλεόραση.
Η πρώτη πειραματική μετάδοση διαδραστικής τηλεόρασης υλοποιήθηκε, με θέμα τη διαδραστική ζωγραφική. Ο παρουσιαστής-εικαστικός ζήτησε από παιδιά προσχολικής ηλικίας, τα οποία παρακολουθούσαν από το σπίτι, να ζωγραφίσουν μέσω ειδικής διαδικτυακής εφαρμογής ένα λουλούδι, ενώ παρακολουθούσε και σχολίαζε την εξέλιξη των σχεδίων κατά τη διάρκεια υλοποίησης της δημιουργίας τους. Η διαδικασία ολοκληρώθηκε όταν τα έργα των παιδιών συνδυάστηκαν από τον παρουσιαστή σε ένα τελικό πίνακα συνθέτοντας ένα συνεργατικό έργο, κάτι που με τον παραδοσιακό τρόπο μετάδοσης τέτοιων εκπομπών συχνά ολοκληρώνεται ετεροχρονισμένα καθώς τα έργα των μαθητών πρέπει να αποσταλούν στο σταθμό, στη συνέχεια να επιλεγούν, να επεξεργασθούν και το αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας να προβληθεί σε επόμενη εκπομπή.
Η δεύτερη πειραματική μετάδοση έγινε με κεντρικό θέμα την υλοποίηση μιας μουσικής εκπομπής υλοποιήθηκε στο studio όπου ένας τραγουδιστής με κιθάρα ανέλαβε να εκτελέσει μια σειρά από τραγούδια. Το κοινό παρακολουθούσε το πρόγραμμα μετάδοσης και επικοινωνούσε αμφίδρομα με τον τραγουδιστή χρησιμοποιώντας μεγάλο εύρος μεθόδων (Chat, Video Chat, Videoconferencing, Social Media Streams, SMS, MMS) απεικονίζοντας δυναμικά τις αντιδράσεις των θεατών.
Οι θεατές σύντομα συνειδητοποίησαν πως μπορούν να επικοινωνήσουν με τον τραγουδιστή και να επηρεάσουν τον αρχικό προγραμματισμό των τραγουδιών με αποτέλεσμα να πραγματοποιηθεί μια πλήρως διαδραστική μουσική εκπομπή.
Η παράλληλη έρευνα σε σχέση με την παρούσα εκπομπή που εκπόνησαν οι ερευνητές Δρ. Γιάννης Καρύδης - διδάσκων στο Τμήμα Πληροφορικής του Ιονίου Πανεπιστημίου και η ερευνήτρια δικηγόρος, Δήμητρα Καρύδη, έδειξε πως κάτω από το υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο, η δυναμική μεταβολή του προγράμματος και η προβολή περιεχομένου που δεν έχει προβλεφθεί κατά την οργάνωση της παραγωγής δεν επιτρέπεται να υλοποιηθεί, καθώς τα δικαιώματα των δημιουργών πρέπει να πληρωθούν πριν την προβολή του περιεχομένου. Ως αποτέλεσμα η συγκεκριμένη ερευνητική ομάδα πρότεινε την ανάπτυξη ενός δυναμικού συστήματος απόδοσης των δικαιωμάτων στους δημιουργούς.
Tο τρίτο δείγμα περιεχομένου, συμπεριλαμβάνει την προβολή της πειραματικής διαδραστικής ταινίας μικρού μήκους του Δημήτρη Αργυρίου με τίτλο «Rec» , πτυχιακή εργασία στο Τμήμα Τεχνών Ήχου & Εικόνας που έγινε δεκτή στο Short Film Corner 2011- Festival de Cannes, France, 2011.
Το έργο προβάλλει μια ιστορία από τρεις διαφορετικές όψεις της πραγματικότητας οι οποίες βιντεοσκοπούνται παράλληλα με χρήση τριών ξεχωριστών προοπτικών και συγκεκριμένου σχεδιασμού λήψεων για κάθε μία, αρνητική, ουδέτερη και θετική προοπτική. Ο θεατής καλείται να μοντάρει δυναμικά την ταινία επιλέγοντας την γωνία που επιθυμεί λαμβάνοντας πληροφορίες μοναδικές για κάθε επιλογή, ενώ στο τέλος καλείται να λάβει μια σημαντική απόφαση για τον πρωταγωνιστή. Η διαδραστική προβολή υλοποιήθηκε με επιτυχία μέσω της διαδικτυακής υποδομής του πειραματικού σταθμού συγχρονίζοντας τρεις παράλληλες προβολές, παρέχοντας τη δυνατότητα δυναμικής αλλαγής κάμερας από τον χρήστη σε οποιοδήποτε σημείο του έργου και επιτρέποντας να επιλέξει την εξέλιξη του τέλους του έργου.
Η σύνοψη της παραπάνω έρευνας δημοσιεύθηκε πρόσφατα στον έγκριτο επιστημονικό τόμο «Media Convergence Handbook, Journalism, Broadcasting, and Social Media Aspects of Convergence, Springer-Verlag με τίτλο Converging Multimedia Content Presentation Requirements for Interactive Television».
«Σήμερα το διεθνές ενδιαφέρον για την διαδραστική τηλεόραση επικεντρώνεται κυρίως στην έρευνα σε επίπεδο υλικού και λογισμικού μετάδοσης/διάδρασης, ενώ πολύ λιγότερη δραστηριότητα εντοπίζεται στην ανάπτυξη διαδραστικού περιεχομένου, καθώς δεν υπάρχει κοινά αποδεκτή πλατφόρμα μετάδοσης και υποστήριξης του νέου αυτού μέσου.
Ως αποτέλεσμα, ο μέσος χρήστης δεν γνωρίζει ούτε μπορεί να βιώσει τις δυνατότητες της διαδραστικής τηλεόρασης, ενώ παράλληλα η ευρεία κάλυψη των παραδοσιακών μέσων δεν επιτρέπει την υιοθέτηση του νέου αυτού μέσου από το ευρύ κοινό. Όμως, καθώς ήδη οι νέες γενιές θεατών μειώνουν την παρακολούθηση της επίγειας ή δορυφορικής τηλεόρασης και επιλέγουν νέες συνδρομητικές υπηρεσίες όπως το Netflix, το Hulu και το YouTube Red οι οποίες παρέχουν πρόσβαση από τις περισσότερες συσκευές πολυμέσων, οι κολοσσοί του περιεχομένου προσαρμόζουν τον στρατηγικό τους σχεδιασμό παρέχοντας υπηρεσίες που δανείζονται δυνατότητες από την διαδραστική τηλεόραση που σήμερα υλοποιείται μόνο σε πειραματικό επίπεδο» τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο συντονιστής της έρευνας, Δρ. Γιάννης Δεληγιάννης και προσθέτει: «χαρακτηριστικό εξελικτικό παράδειγμα αποτελεί το YouTube που πέρα από τις πολλαπλές επιλογές πρόσβασης και ανάδρασης με το περιεχόμενο (λίστες πρόσβασης, προτεινόμενο περιεχόμενο, δυνατότητα σχολιασμού και βαθμολογίας), παρέχει σήμερα σε πιστοποιημένους χρήστες τη δυνατότητα ζωντανής αναμετάδοσης του περιεχομένου τους σε μορφή video (υπηρεσία YouTube Live) ή πανοραμικού βίντεο (360˚ Video YouTube) προσβάσιμη με υπολογιστή, κινητό ή συσκευή εικονικής πραγματικότητας. Συνεπώς κάθε χρήστης έχει πια τη δυνατότητα δημιουργίας και διάθεσης περιεχομένου το οποίο στη συνέχεια άλλοι χρήστες μπορούν να σχολιάσουν, εξελίξουν και αναδημοσιεύσουν, γεγονός που αποτελεί το πρώτο βήμα υιοθέτησης της διαδραστικής τηλεόρασης».
Το επόμενο κομβικό σημείο της διαδραστικής τηλεόρασης που ερευνά το Τμήμα Τεχνών Ήχου & Εικόνας του Ιονίου Πανεπιστημίου, είναι η δημιουργία ενός κοινά αποδεκτού ανοικτού προτύπου το οποίο θα επιτρέπει στο χρήστη να παρακολουθεί το περιεχόμενο και να υλοποιεί τις παραπάνω διαδραστικές διαδικασίες με τις συσκευές που διαθέτει από όπου και να βρίσκεται με κινητό τηλέφωνο, tablet, φορητό υπολογιστή κτλ, παρέχοντας του τις απαραίτητες δυνατότητες επιρροής και διάδρασης με κάθε μέσο.
