Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στην Ελλάδα, ο Γερμανός υπουργός Οικομομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, επισήμανε ότι δεν συμφέρει την Ελλάδα να συζητά διαρκώς για νέο κούρεμα του χρέους της, βάζοντας με το δικό του τρόπο φρένο στην οποιαδήποτε συζήτηση γύρω από αυτό το ενδεχόμενο. Τουλάχιστον, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του. Γιατί η επόμενη ημέρα φέρνει μαζί της και δύο βασικά ερωτήματα. Το δίλημμα, που τίθεται, αφορά είτε σε νέο κούρεμα του ελληνικού χρέους, είτε σε νέο δάνειο, το οποίο θα ζητήσει η Ελλάδα. Στο ποια από τις δύο λύσεις είναι η πιο πιθανή και κατά πόσο συμφέρει τη χώρα μας κάτι από τα δύο, απαντούν στο news.gr διακεκριμένοι οικονομολόγοι, παρουσιάζοντες όλες τις παραμέτρους του συγκεκριμένου ζητήματος.
Μ. Γκλεζάκος : Προτίμηση στο κούρεμα εάν αυτό είναι ριζικό
Ο καθηγητής Στατιστικής και Ασφαλιστικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Πειραιά, Μιχάλης Γκλεζάκος, εξηγεί ότι η επιλογή εξαρτάται από τους όρους δανεισμού και από το πόσο κούρεμα χρέους θα γίνει. “Εάν το κούρεμα είναι ριζικό και λύνει το πρόβλημα οριστικά, προτιμάμε το κούρεμα. Μπορεί να έχουμε ένα ακόμα πρόβλημα, όσον αφορά στην πιστοληπτική μας ικανότητα, αλλά δεν θα έχουμε πια άλλες χρηματοδοτικές δυσκολίες στο μέλλον”. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει, θα μπορούμε να προγραμματίσουμε το μέλλον μας φυσιολογικά, καθώς, αν τεθούν ημίμετρα, το ενδεχόμενο του κουρέματος δεν μας συμφέρει. “Αν ακόμα μία φορά υποβαθμιστούμε πιστοληπτικά, αυτό είναι εναντίον μας. Σε μία τέτοια περίπτωση, θα προτιμούσαμε το δανεισμό με λήξη πολύ μακρινή μετά το 2030 και το επιτόκιο να μην υπερβαίνει το 1%. Στην περίπτωση του νέου δανεισμού, θα πρέπει να αναπροσαρμοστούν και τα επιτόκια των υπαρχόντων δανείων”, σημειώνει.
Όπως εξηγεί, η Ευρωπαϊκή Ένωση, παρά τις παλινωδίες της και την έλλειψη συντονισμού, έχει την επιθυμία να προχωρήσει προς μία ένωση χωρών, καθώς δεν επιθυμεί σε καμία περίπτωση την έξοδο της Ελλάδας από την ευρωπαϊκή οικογένεια. “Θα αναγκαστεί να δώσει λύση. Το ποια από τις δύο λύσεις θα δώσει, είναι θέμα και πολιτικών ισορροπιών στο εσωτερικό κάθε χώρας. Πάντως, παρατηρούμε τις γερμανικές εκλογές να παγώνουν ό,τι αφορά στην υπόθεση Ελλάδα και το Σόιμπλε, ο οποίος - για να ικανοποιήσει το Γερμανό φορολογούμενο - λέει ότι δεν υπάρχει περίπτωση κουρέματος. Δεν θα πρέπει επίσης να αποκλείσουμε το ενδεχόμενο η Ε.Ε. να μπαλώσει απλά την κατάσταση, κερδίζοντας χρόνο με ένα αμελητέο κούρεμα και νέο χρονικό ορόσημο, αντί του 2022, το 2030”. Το αποτέλεσμα μιας τέτοιας επιλογής, όπως λέει, θα είναι να συνεχίσουμε σε κατάσταση λιτότητας και μέτρων. Μια ακόμα πιθανότητα είναι να δοθούν από την Ε.Ε. δάνεια με κάποια επιτόκια, που δεν τα αντέχουμε, με στόχο τη μετατόπιση, μελλοντικά, της προσαρμογής του χρέους ως προς το ΑΕΠ.
Δ. Μάρδας: Αναπόφευκτο το νέο κούρεμα
Από την πλευρά του, ο αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, Δημήτρης Μάρδας, υποστηρίζει ότι το νέο κούρεμα είναι αναπόφευκτο, αλλά και πολύ δύσκολο, γιατί έχουμε δανειστεί ήδη από τα ευρωπαϊκά κράτη. “Μια λύση είναι, είτε να μειωθούν ακόμα περισσότερο τα επιτόκια, ώστε να μην πληρώνουμε 10 δισ. το χρόνο, είτε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να επιστρέψει το 45% και 50% της αξίας των ομολόγων, αφού στην τιμή αυτή τα αγόρασε”.
Ο κύριος Μάρδας συμπληρώνει ότι ο κανονισμός της ΕΚΤ της δίνει το δικαίωμα να κινηθεί όπως θέλει χωρίς την παραμικρή παρέμβαση εκ μέρους κρατών μελών ή άλλων θεσμικών οργάνων της Ε.Ε. “Είναι βέβαιο όμως ότι το κούρεμα κρατικών ομολόγων θα δημιουργήσει την οργή των κρατών, αν μας επιστραφούν. Είναι μια μορφή PSI, σαν αυτό που έκανε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα”. Όπως επισημαίνει, είναι εφικτό, ενώ μπορούν να πέσουν και τα επιτόκια, ακόμα και να κουρευτούν κρατικά ομόλογα. Στην περίπτωση αυτή, όμως, οι επιπτώσεις θα είναι αρκετά δυσμενείς για τη χώρα μας, γιατί θα ακούσουν οι πολίτες των μελών ότι έδωσαν χρήματα μέσω των κυβερνήσεων στην Ελλάδα και δεν τα παίρνουν ποτέ πίσω, ενώ δεν αποκλείεται να αντιμετωπίσουμε και πρόβλημα με τον τουρισμό μας”.
Κ. Μελάς: Το δημόσιο χρέος δεν είναι διαχειρίσιμο
“Καταρχάς, το δημόσιο χρέος δεν είναι διαχειρίσιμο. Βρισκόμαστε σε αδιέξοδο, το οποίο μπορεί να αντιμετωπιστεί είτε από τη μεριά της ΕΕ, με την έκδοση ευρωομολόγων, είτε μακροπρόθεσμα με αλλαγή της πολιτικής λιτότητας για να πέσουν χρήματα στην ανάπτυξη, κάτι το οποίο οι Γερμανοί δεν είναι διατεθειμένοι να κάνουν”, σημειώνει ο καθηγητής Χρηματοοικονομικής του Παντείου Πανεπιστημίου, Κώστας Μελάς. .
Όπως λέει, αυτή τη στιγμή δεν συμφέρει την Ελλάδα να πάρει άλλα δάνεια, καθώς επί της ουσίας δεν μειώνει το δημόσιο χρέος και η χώρα μας καλείται να τα αντιμετωπίσει μετά από 5, 10 ή 20 χρόνια. “Χρειαζόμαστε καταρχάς ένα νέο αναπτυξιακό δάνειο με τη συμβολή της Γερμανίας, η οποία θα συνεισέφερε, ή να δημιουργηθούν νέα κεφάλαια”. Τους πόρους αυτούς, όπως λέει όμως, δεν προτίθεται η Γερμανία να τους δώσει. “Η Γερμανία πιέζει να δημιουργήσει η Ελλάδα πρωτογενές πλεόνασμα, ώστε να μην έχει ανάγκη από νέους πόρους μέχρι το τέλος του 2014. Θα επιχειρήσουν να κάνουν αναδιάρθρωση του χρέους όσον αφορά στα επιτόκια ή στην επιμήκυνση των δανείων, ειδικά για τα πρώτα δάνεια, που είχαμε πάρει, για να φτάσουμε σε χαμηλότερα επιτόκια από αυτά που δανείζεται το EFSF (Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας) από το ESM( Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότηας)” .
Εντοπίζει το πρόβλημα στον τρόπο, με τον οποίο θα συνεισφέρουν η Ιταλία ή η Ισπανία. “Η Γερμανία σχεδιάζει αυτά τα 13 δισ., που έχουν μείνει από την ανακεφαλαιοποίηση, να είναι το πρώτο μαξιλάρι για την κάλυψη του οποιουδήποτε χρηματοδοτικού κενού από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. “Αυτό σημαίνει ότι το Σεπτέμβριο, το ελληνικό τραπεζικό σύστημα θα περάσει πάλι stress test. Επειδή αυξάνουν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, θα περάσουμε σε ανάγκη νέων κεφαλαίων από τη στιγμή που η ελληνική οικονομία δεν προχωράει. “Αν αυτά τα κεφάλαια πάνε για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού, πάμε αυτομάτως στη διαδικασία του Bail In, όπως ισχύει για τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες”, αναφέρει μεταξύ άλλων ο κύριος Μελάς.
Α. Σάμιτας: Ο κύριος Στουρνάρας έχει ήδη μιλήσει για κούρεμα στον επίσημο τομέα
“Θα γίνει νέο κούρεμα. Το τι μας συμφέρει περισσότερο δεν είμαι σίγουρος. Θεωρώ ότι δεν θα προχωρήσουμε σε νέο δάνειο, γιατί πολύ δύσκολα θα μας το δώσουν και πολύ δύσκολα θα περάσει από τα υπόλοιπα κοινοβούλια”, υποστηρίζει ο καθηγητής του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Αριστείδης Σάμιτας. Σημειώνει ότι πολύ δύσκολα θα δεχτούν οι δανειστές ότι απέτυχε το πρόγραμμά τους. Το πιο πιθανό είναι ότι θα κάνουν κούρεμα στον επίσημο τομέα - ΟSI. “Αυτό, κατά το Νοέμβριο, όταν δεν θα βγαίνουν τα πράγματα και ο προϋπολογισμός. Είναι η μόνη διευκόλυνση, που θα μπορούσαν να μας κάνουν, ενώ δεν αποκλείεται το δάνειο. Θα πρέπει κάποιος να ζυγίσει τι μας συμφέρει περισσότερο”. Πάντως, όπως συμπληρώνει, η πιθανότερη αυτή τη στιγμή λύση είναι το κούρεμα, ως ο ευκολότερος δρόμος. “Αυτά, βέβαια, ο κύριος Στουρνάρας τα έχει προεξοφλήσει, καθώς έχει μιλήσει ήδη για κούρεμα στον επίσημο τομέα”.
Γ. Τσαμουργκέλης: Αύξηση της ρευστότητας και μείωση των επιτοκίων
Σε ό, τι αφορά τη λύση, που μπορεί να δοθεί αυτή τη στιγμή, είναι μόνο μία, όπως λέει ο καθηγητής Διεθνών Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Γιάννης Τσαμουργκέλης. Αυτή είναι η αύξηση της ρευστότητας και ταυτόχρονα η ραγδαία μείωση των επιτοκίων, με ειδικά πακέτα ενίσχυσης από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Προϋπόθεση είναι η αποδοχή της χρηματοδότησης του ελληνικού τραπεζικού συστήματος και της ελληνικής οικονομίας, ασχέτως της αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας για τα ενέχυρα που θα προσφερθούν. “Το αμερικάνικο παράδειγμα αποτελεί πρότυπο”, σημειώνει.
Δ. Χιόνης: Μόνη λύση το κούρεμα των ομολόγων
Τη δική το άποψη καταθέτει και ο καθηγητής Οικονομικών στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο, Διονύσης Χιόνης.
“Αυτό, το οποίο αποτελεί πραγματικότητα, είναι ότι το χρέος δεν είναι διαχειρίσιμο. Χρειάζεται να βρεθεί ένας τρόπος για τη μείωση του χρέους. Πρέπει να γίνει ένα ουσιαστικό κούρεμα, καθώς δεν πρέπει να υπερβαίνει το 120% του ΑΕΠ”. Ως τη μοναδική διαδρομή για το κούρεμα 100 δισ. χρέους, είναι όπως λέει, το κούρεμα των ομολόγων. “Μέσω της ΕΚΤ και των κεντρικών τραπεζών των χωρών μελών, μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο πραγματικότητα. Δεν υπάρχει ελάφρυνση του χρέους χωρίς κούρεμα, όπως είπε ο Σόιμπλε. Τα χρεολύσια δεν πρέπει να υπερβαίνουν το 5% του προϋπολογισμού για να είναι βιώσιμο, αν θέλουμε να κάνουμε κάτι ουσιαστικό”, καταλήγει ο κύριος Χιόνης.
