Με μεγαλοπρέπεια που ξαναζωντάνεψε τις εποχές πριν από το 1922, οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί – Ρωμιοί, Έλληνες, Ρώσοι, Ουκρανοί και Γεωργιανοί της Σμύρνης πανηγύρισαν σήμερα τη μνήμη του Αγίου Βουκόλου, πρώτου επισκόπου της ιστορικής πόλης και αγαπημένου μαθητή του Αποστόλου Παύλου.
Ο Βουκόλος είχε οσιακό τέλος. Οι χριστιανοί της Σμύρνης, σύμφωνα με την παράδοση, τον ενταφίασαν με δέος, κοντά στο Κοιμητήριο της “Εφεσιανής Πύλης”, και στον τάφο του φύτρωσε μια μεγάλη μυρτιά, που γονατιστή έγερνε πάνω του. Τα μύρτα της έκαναν θαύματα στις γυναίκες που ήθελαν να γίνουν μάνες και στους ανθρώπους που βασανιζόταν από τη θλίψη της αρρώστιας.
Στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, σε χώρο κοντά στον τάφο, οικοδομήθηκε από τη ρωμαίικη κοινότητα της Σμύρνης μεγαλοπρεπής ναός επ' ονόματι του Αγίου Βουκόλου στην περιοχή Μπασμανέ. Επειδή στη συνοικία έμεναν Τούρκοι, ο ναός δεν κάηκε, αλλά λεηλατήθηκε και χρησιμοποιήθηκε αρχικά ως αρχαιολογικό μουσείο και αργότερα ως αποθήκη της όπερας.
Στα τέλη του 2000, με πρωτοβουλία του δημάρχου Σμύρνης, Αζίζ Κοτζάογλου, ο ναός ανακαινίστηκε ως μουσειακός χώρος, αποκαλύφθηκαν ορισμένες τοιχογραφίες και παραχωρείται από πέρυσι ορισμένες φορές τον χρόνο για την τέλεση Ιερών Ακολουθιών. Σήμερα τελέστηκε Πατριαρχική Θεία Λειτουργία, προεξάρχοντος του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου και συλλειτουργούντων των μητροπολιτών Νεαπόλεως Βαρνάβα και Δράμας Παύλου.
Είναι σημαντικό ότι η σημερινή Θεία Λειτουργία του Οικουμενικού Πατριάρχη είναι η πρώτη μετά την απόφαση των προκαθημένων των Ορθοδόξων Εκκλησιών να συγκληθεί τον Ιούνιο στην Κρήτη η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδοξίας. Επίσης, η Μονή Βατοπεδίου δώρισε στην Ορθόδοξη Κοινότητα Σμύρνης αντίγραφο της θαυματουργού εικόνας “Παναγία η Παραμυθία”, την οποία μετέφεραν χθες το απόγευμα οι πατέρες της μονής, ιερομόναχοι Ευδόκιμος και Βαρνάβας. Την εικόνα υποδέχτηκε ο Οικουμενικός Πατριάρχης, ενώ οι πιστοί την έραιναν με άνθη.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος στην ομιλία του τόνισε ότι ήλθαμε στη Σμύρνη για να τιμήσουμε “το στολίδι αυτό της Ιωνίας, για να θυμηθούμε τους προγόνους μας, οι οποίοι για αιώνες έζησαν εδώ ειρηνικώς”. Σε άλλο σημείο της ομιλίας του, η οποία προκάλεσε άφατη συγκίνηση, ο κ. Βαρθολομαίος ανέφερε: “Αληθώς, σήμερα βιώνουμε μια Ορθόδοξη πνευματική αναγέννηση της Σμύρνης, η οποία, άλλωστε, ουδέποτε έπαυσε να ζει στην καρδιά μας, την καρδιά του γένους μας, ουδέποτε έπαυσε να είναι αντικείμενο και υποκείμενο των στεναγμών και των πόθων του πολυπαθούς Γένους μας”.
Ο κ. Βαρθολομαίος υπογράμμισε ότι “η παλαιά Σμύρνη δεν έχει καεί. Δεν έχει πάψει να υπάρχει”. Υπάρχει, συνέχισε, “στο φως που έρχεται από τα επέκεινα, από τα βάθη των αιώνων, από το φως το οποίο αμυδρά σήμερα δείχνει να επανέρχεται, κατά τα κρίματα του Θεού, και να φωτίζει και τις επτά Εκκλησίες της Αποκαλύψεως, να φωτίζει και τις ψυχές μας για να κατανοούν ‘μυστήρια Θεού’, τα οποία δεν είναι αντιληπτά με τους αισθητούς οφθαλμούς μας”.
Στη Θεία Λειτουργία παρέστησαν προσκυνητές από την Ελλάδα, ο υφυπουργός Εξωτερικών Ιωάννης Αμανατίδης, ο πρέσβης στην Άγκυρα κ. Λουκάκης, ο γενικός πρόξενος Θεόδωρος Τσακίρης, ο Ρωμαιοκαθολικός Αρχιεπίσκοπος, η δήμαρχος Κονάκ και άλλοι επίσημοι.