Η ΑΕΚ δε βρίσκεται πια στην κορυφαία κατηγορία του ελληνικού ποδοσφαίρου, όσο κι αν φαίνεται απίστευτο. Το μεγάλο ερώτημα, που ταλανίζει τους οπαδούς της ομάδας, αλλά και τους Έλληνες φιλάθλους - λάτρεις της στρογγυλής Θεάς εν συνόλω, είναι ένα: και τώρα, τι;
Πράγματι. Με το μέλλον της ΑΕΚ τι γίνεται; Τι θα γίνει; Διαγράφεται κατ' άλλους ζοφερό, κατά κάποιους άλλους -διαφορετικής άποψης - ως ο... πάτος, από τον οποίο η Ένωση θα αρχίσει και πάλι να ανεβαίνει προς τα πάνω ή ως λύτρωση.
Πλέον, Ολυμπιακός, Παναθηναϊκός και ΠΑΟΚ έμειναν τα μόνα τρία σωματεία, που δεν έχουν υποβιβαστεί ποτέ από καθεστώς ενιαίας Α' Εθνικής.
Ιστορικά σωματεία, ωστόσο, με "βαριά φανέλα" και "βαριά ιστορία" υποβιβάστηκαν από την πρώτη κατηγορία και υπέστησαν το ηχηρό "ηλεκτροσόκ" πριν από την ΑΕΚ.
Η περίπτωση του Ηρακλή
Πρώτος έκανε την αρχή ο Ηρακλής. Η ομάδα της Θεσσαλονίκης δεν είχε μέχρι τη σεζόν 1979/80 υποβιβαστεί ποτέ στην ιστορία της. Μάλιστα, το 1976 σήκωσε το κύπελλο Ελλάδος, στην κορυφαία στιγμή της... αρμάδας του "Νουρέγιεφ" Βασίλη Χατζηπαναγή.
1979: Η δήθεν δωροδοκία του κυπέλλου
Τη σεζόν 1979/80 ηττήθηκε με σκορ 5-2 στον τελικό του κυπέλλου Ελλάδος από την Καστοριά. Την ίδια χρονιά, ο Ηρακλής υποβιβάστηκε, καθώς θεωρήθηκε ο μόνος υπαίτιος, μετά από σκάνδαλο στημένων αγώνων της ίδιας χρονιάς.
Συγκεκριμένα, ο ποδοσφαιριστής του ΠΑΟΚ, Φιλώτας Πέλλιος, κατήγγειλε ότι ο τότε πρόεδρος του Ηρακλή, Κώστας Περτσινίδης, επιχείρησε να τον δωροδοκήσει για να έχει μειωμένη απόδοση στη ρεβάνς του ημιτελικού του κυπέλλου μεταξύ των δύο ομάδων.
Οι κατηγορίες δεν επιβεβαιώθηκαν νομικά, ωστόσο ο Ηρακλής υποβιβάστηκε στη Β' Εθνική, όπου αγωνίστηκε τη σεζόν 1980/81. Παράγοντες και φίλαθλοι της ομάδας έφτασαν μέχρι τον τότε πρωθυπουργό, Γεώργιο Ράλλη, για να ζητήσουν την προσωπική παρέμβασή του για την ηθική αποκατάσταση του συλλόγου.
Τελικά, οι κυανόλευκοι συμβιβάστηκαν με τη μοίρα τους. Ένα χρόνο αργότερα, βέβαια, το δικαστήριο δικαίωσε τον Ηρακλή με τελεσίδικη απόφαση και το όνομά του αποκαταστάθηκε στη συνείδηση των Ελλήνων φιλάθλων, όχι όμως και η βλάβη από τον υποβιβασμό. Ο Γηραιός, ωστόσο, έστω και χωρίς τον Βασίλη Χατζηπαναγή, επέστρεψε... τρένο στη φυσική του θέση, την Α' Εθνική, αφού τερμάτισε εύκολα πρώτος και έχασε μόλις μία χρονιά.
2011: Η πλαστή ασφαλιστική ενημερότητα
Το 2011, με αποφάσεις των αρμόδιων αθλητικών οργάνων, ο Ηρακλής γνώρισε τρεις διαδοχικούς υποβιβασμούς μέσα σε διάστημα λίγων μηνών, καταλήγοντας από την πρώτη κατηγορία του πρωταθλήματος στην τέταρτη, παρόλο που αγωνιστικά είχε κατορθώσει να κερδίσει την παραμονή του στην πρώτη κατηγορία του πρωταθλήματος. Στις 12 Μαΐου 2011, ο πρόεδρος της ΕΠΟ, Σοφοκλής Πιλάβιος, γνωστοποίησε στην επιτροπή μορφωτικών υποθέσεων της Βουλής πως ο Ηρακλής είχε καταθέσει πλαστή ασφαλιστική και φορολογική ενημερότητα, για να μπορέσει να πραγματοποιήσει μεταγραφές κατά την μεταγραφική περίοδο του Ιανουαρίου.
Για το γεγονός της πλαστής ενημερότητας, ο Αστέρας Τρίπολης, που είχε τερματίσει 14ος στο πρωτάθλημα και υποβιβαζόταν, προχώρησε σε καταγγελία προς την Πειθαρχική Επιτροπή της Σούπερ Λιγκ, σε βάρος του Ηρακλή, ζητώντας να αφαιρεθούν από την ομάδα της Θεσσαλονίκης επτά βαθμοί από το πρωτάθλημα.
Η πειθαρχική επιτροπή της Superleague αποφάσισε υποβιβασμό του Ηρακλή διά της κατάληψης της τελευταίας θέσης στον βαθμολογικό πίνακα του πρωταθλήματος. Με την απόφαση αυτή, ο Αστέρας Τρίπολης καταλάμβανε τη 13η θέση και παρέμενε στην πρώτη κατηγορία.
Από τον Ιανουάριο του 2012, ο Ηρακλής αγωνιζόταν υπό το όνομα Α.Ε.Π. Ηρακλής 1908 στην τρίτη κατηγορία του ποδοσφαίρου ανδρών (Football League 2, 2ος όμιλος), αφότου συγχωνεύτηκε με την Α.Ε. Ποντίων Κατερίνης. Λίγες ημέρες πριν την έναρξη του πρωταθλήματος της Football League της σεζόν 2012/13, στις 12 Σεπτεμβρίου 2012, το συμβούλιο της Football League - Football League 2 δέχτηκε το αίτημα της Ελληνικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας να διοργανωθεί το πρωτάθλημα με τρεις ομάδες επιπλέον, τον Ολυμπιακό Βόλου, την Καβάλα και τον Ηρακλή(25), στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης των κατηγοριών. Ο Ηρακλής διεκδικεί πλέον την επάνοδό του στα "σαλόνια" του ελληνικού ποδοσφαίρου.
Ο Ηρακλής είναι η μόνη ελληνική ομάδα που δεν έχει αγωνιστεί όλα τα χρόνια στην κορυφαία ποδοσφαιρική κατηγορία της Ελλάδος, κι όμως δεν υποβιβάστηκε ποτέ αγωνιστικά, αλλά στα χαρτιά.
Εθνικός Πειραιώς
Το ιστορικό σωματείο του Εθνικού, με ίδρυση το έτος 1923, δύο χρόνια πριν τον Ολυμπιακό, δέσποζε στο λιμάνι του Πειραιά πριν την κυριαρχία των ερυθρολεύκων τη δεκαετία του '50, που τους καθιέρωσε ως το Θρύλο του ελληνικού ποδοσφαίρου. Κι όμως, ο Εθνικός, με 31 συνεχόμενες παρουσίες στην Α' Εθνική, από τη σεζόν 1959/60 έως και την περίοδο 1989/90, παρέμενε "βαριά φανέλα".
Υπήρξε ένα από τα ιδρυτικά σωματεία της Ε.Π.Σ. Πειραιώς, στα πρωταθλήματα της οποίας ήταν βασικός πρωταγωνιστής. Στο διάστημα, που συμμετείχε, κατέκτησε τρία πρωταθλήματα Πειραιά, το 1928, 1929 και 1939, ενώ καταλάμβανε σχεδόν μόνιμα τη δεύτερη θέση τις υπόλοιπες περιόδους.
Η αρχή της κρίσης και το... ναδίρ του 2003
Τα προβλήματα άρχισαν να κάνουν την εμφάνισή τους από το 1988. Την περίοδο 1988-89 κινδύνευσε με υποβιβασμό, όμως παρέμεινε στην πρώτη κατηγορία λόγω της διεξαγωγής αγώνων μπαράζ με σκοπό την αύξηση των ομάδων της Α' Εθνικής από 16 σε 18. Την επόμενη χρονιά, όμως, τερμάτισε στην τελευταία θέση της βαθμολογίας και δεν απέφυγε τον υποβιβασμό στη Β' Εθνική για πρώτη φορά στην ιστορία του.
Από την δεκαετία του 1990, ο Εθνικός εισήχθη σε μία παρατεταμένη περίοδο κρίσης. Αν και πέτυχε την επιστροφή του στην Α' Εθνική τρεις φορές, δεν κατάφερε να παραμείνει για μεγάλο διάστημα. Τελευταία φορά που αγωνίστηκε στην πρώτη εθνική ήταν την περίοδο 1998-99, που τερμάτισε στην τελευταία θέση χωρίς να καταφέρει να πετύχει ούτε μία νίκη.
Στη συνέχεια, ακολούθησε ένας αγωνιστικός κατήφορος, με τον υποβιβασμό στη Γ' Εθνική την περίοδο 1999-2000 και τον υποβιβασμό στη Δ' Εθνική την περίοδο 2002-03. Το 2004, μέσω της συγχώνευσής του με τον Α.Ο. Μάνης, πέτυχε την επιστροφή του στη Γ' Εθνική. Μία χρονιά μετά, την περίοδο 2005-06, κερδίζει την άνοδο στη Β' Εθνική. Την περίοδο 2009-10 φτάνει κοντά στην επιστροφή του στην πρώτη κατηγορία όμως δεν καταφέρνει να διεκδικήσει θέση ανόδου στους αγώνες μπαράζ.
2011: Πλαστογραφία και νέος υποβιβασμός
Στο τέλος της επόμενης περιόδου τιμωρείται για πλαστογραφία και υποβιβάζεται στη Δ' Εθνική. Αντιμετωπίζοντας σοβαρά διοικητικά προβλήματα, δεν καταφέρνει να διατηρηθεί ούτε στη Δ' Εθνική και υποβιβάζεται για πρώτη φορά στην ιστορία του στο τοπικό πρωτάθλημα του Πειραιά. Ο Εθνικός, εν έτει 2013, έχοντας τερματίσει πρώτος στην Α' Πειραιά, περιμένει τα μπαράζ με το Μοσχάτο, για να διεκδικήσει την άνοδό του στη Γ' Εθνική, αφού η Δ' Εθνική διαλύεται βάσει της αναδιάρθρωση των κατηγοριών.
Είναι πιθανό, εφόσον τα καταφέρει ο Εθνικός και πάρει την άνοδο, να αντιμετωπίσει την ΑΕΚ, αν εκείνη υποβιβαστεί τελικά στη Γ' Εθνική για να απομειώσει τα χρέη της προς τρίτους.
Ο Πανιώνιος γύριζε αμέσως
Η ιστορική ομάδα της Νέας Σμύρνης, σύλλογος κι αυτός της προσφυγιάς, όπως και η ΑΕΚ, ιδρύθηκε το μακρινό 1890 και αγωνίστηκε μετά την ενοποίηση των τοπικών πρωταθλημάτων του λεκανοπεδίου, στην Α' Εθνική, από την πρώτη της σεζόν.
Κορυφαίες στιγμές στην ιστορία του ποδοσφαιρικού σωματείου των κυανέρυθρων αποτελεί η κατάκτηση του κυπέλλου Ελλάδος τις σεζόν 1978/79 και 1997/98. Νωρίτερα, έχει κατακτήσει επίσης ένα πρωτάθλημα Αθηνών το 1950/51 και ένα πρωτάθλημα Σμύρνης το 1913/14.
Ο Άγιος... Ιωάννης Κυράστας της ανόδου
Ο σύλλογος της Νέας Σμύρνης ξεκίνησε τη δεκαετία του '90 με τους καλύτερους οιωνούς. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι είχε στην κορυφή της επίθεσης τον Θωμά Μαύρο. Πλην όμως, η ομάδα αποδυναμώθηκε απότομα και το 1991/92 υποβιβάστηκε στη Β' Εθνική. Τότε, εμφανίστηκε ο Γιάννης Κυράστας. Ο Έλληνας προπονητής, που απεβίωσε το 2004, ήταν αυτός που ανέβασε αήττητο τον Πανιώνιο στην Α' Εθνική τη σεζόν 1992/93, για να αποχωρήσει οικειοθελώς στην πορεία.
Τα επόμενα χρόνια, ο Πανιώνιος κινήθηκε μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας και υποβιβάστηκε ξανά τη σεζόν 1994/95. Και πάλι βρέθηκε ο Γιάννης Κυράστας για να ανεβάσει εκ νέου τον Πανιώνιο στην κορυφαία κατηγορία. Έκτοτε, ο Πανιώνιος δεν κοίταξε ποτέ πίσω. Ο Κυράστας έμεινε και την επόμενη χρονιά και οι Νεοσμυρνιώτες δεν ξανακινδύνευσαν. Τη σεζόν 1997/98 έφτασε μέχρι τους οκτώ του κυπέλλου Κυπελλούχων και τη σεζόν 2007/08 έφτασε είκοσι αγωνιστικά λεπτά μακριά από τους 32 του κυπέλλου UEFA.
Η πρωταθλήτρια Λάρισα
Η Λάρισα είναι η μοναδική ομάδα, πλην της ΑΕΚ, που έχει κατακτήσει πρωτάθλημα στα χρόνια της Α' Εθνικής, τη σεζόν 1987/88. Αντίστοιχα, τη σεζόν 1984/85 και τη σεζόν 2006/07 οι βυσσινί, "καβάλα στ' αλογάκι", κέρδισαν το κύπελλο Ελλάδος.
Η ΑΕΛ δεν έχει τη μακρά ιστορία των υπολοίπων ομάδων με βαριά φανέλα ούτε τις περισσότερες παρουσίες, ανάμεσά τους, στην κορυφαία κατηγορία.
Δύο αγωνιστικές πριν το τέλος του πρωταθλήματος Β' Εθνικής 1972-73 εξασφάλισε την άνοδο της με επικράτηση 2-0 επί της Νίκης στο Βόλο. Στην τελευταία αγωνιστική νίκησε με 3-0 την Καλλιθέα και πανηγύρισε την πρώτη της άνοδο στην Α’ Εθνική.
Τα πρώτα χρόνια δεν ήταν και τόσο καλά. Κυρίως δύσκολα. Τη σεζόν 1974/75, η ομάδα, μετά από απογοητευτική πορεία στο πρωτάθλημα της Α’ Εθνικής, υποβιβάζεται ξανά στη δεύτερη κατηγορία, για να επιστρέψει τελικά τη σεζόν 1978/79.
Η "χρυσή" δεκαετία της ΑΕΛ
Η δεκαετία του '80 ήταν μακράν η κορυφαία στην ιστορία της ομάδας. Το 1983 έχασε με 1-0 από τον Ολυμπιακό στο ντέρμπι του Σταδίου Καραϊσκάκη και έχασε για πρώτη φορά την ευκαιρία να κατακτήσει τον τίτλο, τερματίζοντας δεύτερη.
Ακολούθησε ο χαμένος τελικός κυπέλλου του 1984 και η κατάκτησή του, ένα χρόνο αργότερα, ενώ το 1988 έγινε η πρώτη επαρχιακή ομάδα που κατακτά το πρωτάθλημα.
Σκαμπανεβάσματα
Το 1996 ο πρώτος μεγάλος κύκλος επιτυχιών έκλεισε για την ομάδα, με τον υποβιβασμό στη Β' Εθνική. Ακολούθησαν σοβαρά οικονομικά προβλήματα, με σωρεία ληξιπρόθεσμων χρεών, ως το 2002, όταν η ομάδα τέθηκε σε καθεστώς ειδικής εκκαθάρισης. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2003 γλίτωσε τον υποβιβασμό της στη Δ' Εθνική, μόλις την τελευταία αγωνιστική.
Από το 2004, ακολούθησε φρενήρη πορεία ανόδου. Για διαδοχικές σεζόν, η Λάρισα κέρδισε τον προβιβασμό της για να επιστρέψει στην κορυφαία ελληνική ποδοσφαιρική κατηγορία τη σεζόν 2005/06 και την επόμενη χρονιά να κατακτήσει το κύπελλο.
Για το κύπελλο UEFA, άπεκλεισε τη Μπλάκμπερν στον πρώτο γύρο της ευρωπαϊκής διοργάνωσης της επόμενης χρονιάς.
Η ομάδα υποβιβάστηκε ξανά στη Β΄Εθνική τη σεζόν πρώτης λειτουργίας του νέου της, υπερσύγχρονου γηπέδου (2011/12). Έκτοτε, βρίσκεται στη Football League.
Η περίπτωση του Άρη
Τα λόγια είναι περιττά για την περίπτωση των κιτρίνων. Θεωρείται η ομάδα με τους περισσότερους οπαδούς, μετά την ΑΕΚ, από εκείνες που έχουν βιώσει υποβιβασμό στη Β' Εθνική.
Τα σπουδαιότερα χρόνια του Άρη, εκείνα δηλαδή που η ομάδα μεσουρανούσε, ήταν προπολεμικά. Επίσης, ο Άρης κατέκτησε το πρώτο μεταπολεμικό πρωτάθλημα της Ελλάδας. Συνολικά έχει κατακτήσει τρία πρωταθλήματα (1927/28, 1931/32 και 1945/46) και ένα κύπελλο (1969/70).
Οι στιγμές της απόλυτης εξαθλίωσης
Μαύρη σελίδα για τον Άρη αποτελεί ο υποβιβασμός στη Β' Εθνική μετά το πέρας της σεζόν 1997, η οποία συνοδεύτηκε και από αφαίρεση βαθμών λόγω της μη προσκόμισης των δελτίων των ποδοσφαιριστών πριν από τον αγώνα με τον Αθηναϊκό. Η διοίκηση, όπως αποδείχθηκε αργότερα, είχε λησμονήσει να σφραγίσει τα δελτία. Η ομάδα επανήλθε άμεσα στα μεγάλα σαλόνια επιτυγχάνοντας μάλιστα να εξασφαλίσει την έξοδο στο Κύπελλο UEFA μετά από 5 χρόνια.
Η δραματική δεύτερη επάνοδος στα "σαλόνια"
Την αγωνιστική περίοδο 2002/03, ο Άρης φτάνει μέχρι τον τελικό του Κυπέλλου Ελλάδος, όπου χάνει με 1-0 από τον συμπολίτη ΠΑΟΚ, καταφέρνει όμως την τελευταία αγωνιστική να εξασφαλίσει την έξοδο στο Κύπελλο UEFA της επόμενης χρονιάς, μετά τη νίκη με 2-1 επί του Ηρακλή, έπειτα από γκολ, που σημείωσε ο Μαλλούς στις καθυστερήσεις της αναμέτρησης.
Ακολούθησε μια πολύ κακή χρονιά με σημαντικά αγωνιστικά, διοικητικά και οικονομικά προβλήματα, που είχαν ως αποτέλεσμα η ομάδα να διασφαλίσει την παραμονή την προτελευταία αγωνιστική. Την επόμενη χρονιά, 2004/05, η ομάδα υποβιβάστηκε για δεύτερη φορά στη Β' Εθνική. Η ολοκλήρωση της σεζόν 2005/06 βρήκε τον Άρη στην τρίτη θέση της βαθμολογίας, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα την επάνοδό του στην Α' Εθνική.
Η τελευταία αγωνιστική ήταν δραματική. Ο Άρης αγωνιζόταν με το Αιγάλεω στο Σταύρος Μαυροθαλασσίτης. Χρειαζόταν μόνο νίκη για να ανέβει κατηγορία. Το γκολ της δεύτερης άμεσης επανόδου πέτυχε ο Χρήστος Βελώνης στο έβδομο λεπτό των καθυστερήσεων !
"Και με χιόνια και με κρύα, Ελαφρά Ταξιαρχία"
Από το αφιέρωμα των ομάδων, που έχουν βιώσει δραματικούς υποβιβασμούς παρά τη "βαριά φανέλα" τους, δε θα μπορούσε να λείπει ο Απόλλων Αθηνών.
Η "Ελαφρά Ταξιαρχία" έχει αγωνιστεί σε όλες τις περιόδους της Α΄Εθνικής έως το 2000, εκτός από τις σεζόν 1969/70, 1972/73, 1974/75, 1986/87.
Η ομάδα, που έχει αναδείξει πολύ μεγάλους παίκτες, σπάνια έκανε την υπέρβαση στην Α' Εθνική, με εξαίρεση την τριετία 1994-1996. Υπό την καθοδήγηση του Γιάννη Παθιακάκη (απεβίωσε το 2002), ο Απόλλων δημιούργησε ένα νεανικό σύνολο με εξαιρετικούς ποδοσφαιριστές, που παίζουν ποιοτικότατο ποδόσφαιρο. Το 1995 κερδίζει τη συμμετοχή του στο Κύπελλο UEFA για πρώτη και μοναδική φορά στην ιστορία του, ενώ την επόμενη χρονιά προκρίνεται στον τελικό του Κυπέλλου Ελλάδος, όπου ηττάται από την ΑΕΚ.
Το 2000, ο Απόλλων υποβιβάζεται στη Β΄ Εθνική και ξεκινά μία κάθετη πτώση. Θα ακολουθήσουν δύο ακόμα υποβιβασμοί, το 2005 για πρώτη φορά στη Γ΄ Εθνική και το 2007 στο ερασιτεχνικό Περιφερειακό Πρωτάθλημα, όταν και η ομάδα μετονομάστηκε σε Απόλλων Σμύρνης, όπως και όταν αγωνιζόταν στη Σμύρνη.
Μην ξεχνάμε ότι ο Απόλλων Αθηνών κέρδισε το πρωτάθλημα Αθηνών τέσσερις φορές: το 1924, το 1938, το 1948 και το 1958, ενώ έχει και πέντε πρωταθλήματα Σμύρνης (1917, 1918, 1919, 1920, 1922, τη χρονιά της μικρασιατικής καταστροφής).
Η πορεία προς τη μεγάλη επιστροφή
Η επάνοδος στις υψηλότερες κατηγορίες ήρθε αργά, αλλά σταθερά. Η ομάδα θα παραμείνει στο Περιφερειακό μέχρι τη σεζόν 2009-10, όταν κατακτά την πρώτη θέση στον 8ο όμιλο και προβιβάζεται στη Γ΄ Εθνική. Τη σεζόν 2011-12 κατακτά το πρωτάθλημα της Γ΄ Εθνικής και προβιβάζεται στη Football League.
Έπειτα από 34 αγωνιστικές στο φετινό πρωτάθλημα της Football League, ο Απόλλων Σμύρνης -πια- προηγείται στη βαθμολογία και βρίσκεται πιο κοντά από ποτέ στην επιστροφή του στα "σαλόνια" της Superleague, 13 χρόνια μετά !
